Κοινωνικό Πολύκεντρο
Το Κοινωνικό Πολύκεντρο της ΑΔΕΔΥ κυκλοφόρησε τη μελέτη «Η Κλιματική Αλλαγή και ο κόσμος της εργασίας: Ο ρόλος των συνδικαλιστικών ενώσεων».
Οι στόχοι της μελέτης είναι:
(α) Να καταγραφεί η διεθνής και ευρωπαϊκή συζήτηση για το πώς η Κλιματική Αλλαγή επηρεάζει τον κόσμο της εργασίας και πώς ο τελευταίος μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτές τις νέες προκλήσεις – ένα θέμα για το οποίο υπάρχουν ελάχιστες δημοσιεύσεις στην ελληνική γλώσσα.
(β) Να μελετηθούν οι απόψεις του Ελληνικού συνδικαλιστικού χώρου, και ειδικά των συνδικαλιστών του δημόσιου τομέα, σχετικά με την Κλιματική Αλλαγή, τις πολιτικές αντιμετώπισης/προσαρμογής σε αυτήν, τις επιπτώσεις της και τον ρόλο που καλούνται (ή μπορούν) να παίξουν τα συνδικάτα – ένα θέμα για το οποίο οι διαθέσιμες έρευνες μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού, και
(γ) Να διερευνηθεί πώς οι ίδιοι οι Έλληνες συνδικαλιστές αντιλαμβάνονται τους περιορισμούς (ή τις ευκαιρίες) που αντιμετωπίζει το συνδικαλιστικό κίνημα στο να έχει έναν πιο ουσιαστικό και συμμετοχικό ρόλο στην αντιμετώπιση/προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Η ομάδα που ανέλαβε την μελέτη αποτελούταν από τους Καθ. Ιωσήφ Μποτετζάγια (Τμήμα Περιβάλλοντος Πανεπιστήμιο Αιγαίου), Καθ. Δημήτρη Στεβή (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Colorado State University, ΗΠΑ) και Dr. Λουκία Κοτρονάκη (Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο).
Στο πρώτο μέρος της μελέτης γίνεται μια ιστορική αναδρομή στην σύνδεση των χώρων της Εργασίας και του Περιβάλλοντος, ξεκινώντας την έννοια ‘εργατικού περιβαλλοντισμού’ (δηλαδή την σχέση των εργατών με τις αλλαγές στο φυσικό και εργασιακό περιβάλλον αλλά και την εμπλοκή τους στη λήψη των αποφάσεων και στην οργάνωση της παραγωγής που οδηγεί σε αυτές τις αλλαγές), και φτάνοντας στο σήμερα και στο πως η μετάβαση σε μια εποχή «μηδενικού άνθρακα» θα είναι και μια κοινωνικά «δίκαιη μετάβαση».
Η δεύτερη ενότητα αναλύει τις απόψεις των Ελλήνων συνδικαλιστών του δημόσιου τομέα για τη σχέση κλιματικής αλλαγής, των πολιτικών αντιμετώπισής/προσαρμογής σε αυτήν και του χώρου της εργασίας. Παρότι υπάρχει μια ευρύτερη συμφωνία σχετικά με την ανεπάρκεια των μέτρων που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα, την ανάγκη ριζικών αλλαγών στους τρόπο που παράγουμε και καταναλώνουμε, καθώς και στον κομβικό ρόλο του κράτους για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, αναδεικνύεται και μια διάσταση απόψεων μεταξύ αυτών που ανησυχούν για τις συνέπειες της Κλιματικής Αλλαγής και απορρίπτουν την δυνατότητα των συμβατικών μέτρων και των υπαρχουσών πολιτικών να την αντιμετωπίσουν (προκρίνοντας μάλλον πιο δομικές/ριζικές αλλαγές) και εκείνων οι οποίοι θεωρούν ότι τα ανησυχητικά σενάρια για τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής είναι μάλλον υπερβολικά καθώς η ουσιαστικότερη και ευρύτερη κρατική παρέμβαση θα μπορέσει να δώσει λύσεις.
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται οι απόψεις σχετικά με το ρόλο που μπορεί να έχει το Ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα στην αντιμετώπιση/προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Η εικόνα που αναδεικνύεται είναι μάλλον απαισιόδοξη: οι ερωτώμενοι επισημαίνουν μια σειρά περιορισμών και αδυναμιών για μια ουσιαστικότερη εμπλοκή, με κυριότερους εξ αυτών την έλλειψη αναγνώρισης από πλευράς Κράτους και εργοδοτών του ρόλου των συνδικάτων στο συγκεκριμένο θέμα, αλλά επίσης την χαμηλή προτεραιότητα που αποδίδουν τα ίδια τα συνδικάτα -και τη μικρή γνώση που έχουν τα μέλη τους- σχετικά με τις πολιτικές γύρω από την Κλιματική Αλλαγή.
Στην βάση των αποτελεσμάτων της παρούσας μελέτης προτείνεται αφ’ ενός η πιο συστηματική έρευνα των απόψεων των εργαζομένων και αφετέρου επιμορφωτικές πρωτοβουλίες, πάντα με την ουσιαστική συμμετοχή των εργαζομένων και των συνδικάτων, με σκοπό την διαμόρφωση μιας εργατικής περιβαλλοντικής πολιτικής.
